Stel, het is maandagochtend en je komt op je werk. Je loopt in alle rust naar je werkplek tot ineens je mond openvalt van verbazing, want – je ziet het toch echt goed – er zit een robot op jouw stoel. “Wat doe jij hier?”, vraag je verbouwereerd aan de robot. De robot antwoordt met een metaalachtig klinkende, staccato stem: “Dag, medewerker. Leuk u te ontmoeten. Hartelijk dank voor al uw trouwe dienstjaren. Ik neem uw baan vanaf vandaag over, ik doe dit namelijk exact 14,3 keer zo snel als u en zonder fouten.”
Ok, dit scenario is misschien een beetje gedramatiseerd. Maar, de robotisering van de arbeidsmarkt is ook zeker geen ver-van-het-bed-show meer. De komende tijd zullen steeds meer banen overgenomen worden door robots. In een groot, recent onderzoek van het World Economic Forum wordt voorspeld dat al in 2025, 52% van al het werk in handen is van robots (dit is nu 29%). Dit klinkt zorgwekkend, maar is dat het ook? En wat kunnen we zelf doen om ons voor te bereiden op een wereld vol robots en de daarmee veranderde arbeidsmarkt?
Om de toekomst te voorspellen, is het altijd slim om te kijken wat het verleden ons heeft geleerd. Want, ondanks dat robotisering iets compleet nieuws is, is het gebruik van machines ons al lang niet meer onbekend. Aan het begin van de vorige eeuw zagen we eigenlijk een vergelijkbare situatie. Toen verdwenen er – onder invloed van de industriële revolutie – veel banen, omdat machines handwerk overbodig maakten. In de jaren erna liep het aantal ambachtslieden snel terug, maar door de hogere productiviteit nam de welvaart toe en ontstonden er veel andere, ‘nieuwe’ banen. Er zal nu een vergelijkbare verschuiving op de arbeidsmarkt plaats gaan vinden, maar of er straks genoeg banen voor iedereen overblijven, daarover zijn de meningen sterk verdeeld.
Als we ervan uit gaan dat de eerdergenoemde voorspelling juist is, wordt over zeven jaar de helft van de banen uitgevoerd door robots. Vooral banen in wat we de ‘middenlaag’ noemen, lopen het gevaar om gerobotiseerd te worden. Denk hierbij aan banen zoals vrachtwagenchauffeurs, administratief medewerkers en winkelbedienden. Maar toch is het niet alleen in de middenlaag waar banen gaan verdwijnen. Bijvoorbeeld in de medische wereld gaan de ontwikkelingen zo snel dat er al gewerkt wordt aan een ‘dokterrobot’.
Als we deze ontwikkelingen vergelijken met 100 jaar geleden, zien we wel een opvallend verschil. Machines – hoe geavanceerd ze ook mogen zijn – moeten wel bediend worden door mensen. De robots van de toekomst daarentegen zullen een zelflerend vermogen hebben, waardoor ze niet alleen zelfstandig taken uit kunnen voeren, maar ook steeds leren van eerder gemaakte fouten en ervaringen. Er komt dus een dag dat de robot tegen zijn programmeur zegt: “Bedankt voor je tips, maar ik heb het mijzelf al aangeleerd”. En dat is behalve weer één baan minder, best een spannende ontwikkeling.
Dat er banen gaan verdwijnen lijkt dus een feit, maar komen er net zo snel weer banen bij en zijn we wel voorbereid op deze verschuiving op de arbeidsmarkt? Volgens het onderzoek van het World Economic Forum komen er vooral op ICT-gebied veel banen bij. Ook verwachten ze dat de vraag naar banen waarin ‘menselijke vaardigheden’ een belangrijke rol spelen, zal groeien. Vaardigheden zoals creativiteit, emotionele intelligentie, kritisch denken en overtuigen, hebben robots (nog) niet onder de knie. Onderzoekers geven verder aan dat de vraag naar hoger opgeleiden toe zal nemen en ze adviseren bedrijven om te kijken naar de mogelijkheden om werknemers om te scholen. De vraag hoeveel banen de robotisering ons daadwerkelijk gaat kosten, is dus grotendeels afhankelijk van ons eigen vermogen om adequaat met deze verandering om te gaan. Maar met de huidige snelheid van de ontwikkelingen is dit iets waar we niet al te lang mee moeten wachten.
Benieuwd naar wat Newskool jou te bieden heeft? Bekijk onze vacatures snel!
